- 14 listopada, 2025
- 12:05
Jeśli chodzi o marihuanę, istnieje wiele sprzecznych informacji na temat tego, czy roślina ta może uzależniać, czy też nie. Z jednej strony, istnieje przekonanie „Reefer Madness”, która twierdzi, że marihuana jest niebezpiecznym i destrukcyjnym narkotykiem. Z drugiej strony, są ludzie, którzy twierdzą, że marihuana jest doskonałym lekarstwem, od którego nie można się uzależnić.
Prawda jest jednak taka, że marihuana może być uzależniająca dla niektórych, a dla innych wcale.
Czy uzależnienie od marihuany istnieje?
Badania naukowe wskazują, że tak, marihuana może uzależniać. Według badań przeprowadzonych w 2018 roku przez Uniwersytet Columbia i Instytut Psychiatryczny Stanu Nowy Jork, u około jednej na 10 osób używających konopi indyjskich rozwinie się uzależnienie. Użytkownicy marihuany mogą rozwinąć uzależnienie fizyczne, psychologiczne i/lub społeczne.
Fizyczne objawy uzależnienia mogą obejmować dyskomfort, taki jak utrata masy ciała, bóle głowy, wahania nastroju i/lub bóle brzucha, gdy użytkownik przestaje regularnie spożywać konopie indyjskie. Objawy psychologiczne mogą objawiać się drażliwością, niepokojem, bezsennością itp. Uzależnienie społeczne oznacza, że użytkownik ma trudności z powstrzymaniem się od używania marihuany w
otoczeniu społecznym, nie jest w stanie powstrzymać się od używania marihuany, gdy inni są w pobliżu i spotyka się tylko w kontekstach, które sprzyjają spożywaniu przez niego marihuany.
Diagnostyczny i statystyczny podręcznik zaburzeń psychicznych (DSM-5) uznaje obecnie uzależnienie od konopi indyjskich za „zaburzenie używania konopi indyjskich”, zdefiniowane jako „ciągłe używanie konopi indyjskich pomimo upośledzenia funkcjonowania psychologicznego, fizycznego lub społecznego”.
Zasadniczo, jeśli ktoś nadal regularnie używa konopi indyjskich pomimo ich negatywnych konsekwencji dla jego życia, może to oznaczać utratę kontroli nad ich używaniem i uzależnienie od marihuany. Osoby cierpiące na zaburzenia związane z używaniem konopi indyjskich mogą nie być świadome, że tak się stało, a nawet mogą nie zdawać sobie sprawy z tego, że ich zachowanie powoduje problemy dla nich samych i innych.
Szacuje się, że około 22,1 miliona ludzi na całym świecie (co stanowi około 0,3% światowej populacji) cierpi na zaburzenia związane z używaniem konopi indyjskich.
Czy THC uzależnia?
THC jest składnikiem chemicznym konopi indyjskich, który powoduje zmieniony stan lub uczucie haju. THC działa na receptory CB w całym mózgu i ciele. Niektóre z tych receptorów znajdują się w części mózgu znanej jako szlak nagrody. Poprzez aktywację tego szlaku nagrody, zachowanie związane z przyjmowaniem narkotyków zostaje wzmocnione. Tolerancja na ten haj szybko jednak narasta, więc eskalacja dawki jest konieczna, aby nadal osiągać te same efekty psychologiczne. To właśnie za tym hajem gonią osoby z zaburzeniami używania konopi indyjskich, często przedkładając marihuanę nad inne ważne czynności. Dlatego też, tak, THC może uzależniać.
Według badań przeprowadzonych przez amerykański National Institute on Drug Abuse, stwierdzono, że odmiany konopi zawierające wysoki poziom THC i niski poziom CBD (znane również jako konopie typu I) wywołują silniejsze efekty wzmacniające. Oznacza to, że odmiany konopi o wysokiej zawartości THC powodują wyższą ocenę przyjemności, co potencjalnie może sprawić, że te odmiany
będą bardziej uzależniające.
Czy CBD i olej CBD uzależniają?
Coraz więcej osób stosuje olej kannabidiolowy (CBD) w celu zwalczania wielu dolegliwości, w tym przewlekłego bólu i stanów zapalnych, epilepsji, stanów lękowych i innych. Podczas gdy THC może uzależniać, nie ma dowodów sugerujących, że CBD uzależnia. W rzeczywistości niektóre wczesne badania sugerują właściwości CBD zapobiegające uzależnieniom.
W badaniu „podwójnie ślepej próby” z 2017 roku opublikowanym w Journal of Drug and Alcohol Dependence przeanalizowano profil odpowiedzialności CBD za nadużywanie, podając różne doustne dawki CBD częstym użytkownikom konopi indyjskich samodzielnie i w połączeniu z wędzoną marihuaną (typ I), która zawierała ~ 5,5% THC. Zespół badawczy doszedł do wniosku, że podczas gdy marihuana zawierająca THC niezawodnie wywoływała subiektywne skutki związane z
nadużywaniem, ponieważ wytwarza „haj”, od którego użytkownicy mogą się uzależnić, CBD nie wykazywało żadnych oznak odpowiedzialności za nadużywanie.
Należy jednak zauważyć, że różne produkty CBD mogą zawierać różne poziomy THC. Zgodnie z prawem produkty CBD pochodzące z konopi nie mogą zawierać więcej niż 0,3% THC w USA oraz w UE. Parlament Europejski zwiększył dopuszczalne stężenie THC w konopiach włóknistych z Unii Europejskiej do 0,3%. Poprzedni limit wynosił 0,2%.. Co ciekawe, istnieją dowody sugerujące, że CBD może być faktycznie wykorzystywane do zwalczania zaburzeń związanych z używaniem konopi indyjskich. W badaniu przeprowadzonym w 2010 roku przez University College London, przebadano 94 użytkowników marihuany, którzy palili odmiany konopi z przewagą THC (typ I) lub CBD, a następnie przetestowano ich pod kątem środków związanych z uzależnieniem. Naukowcy odkryli, że osoby palące marihuanę o wysokiej zawartości
CBD mogą być mniej narażone na uzależnienie od marihuany niż osoby spożywające marihuanę o wysokiej zawartości THC. W rezultacie naukowcy doszli do wniosku, że CBD ma potencjał w leczeniu uzależnienia od konopi indyjskich.
Kto jest narażony na ryzyko uzależnienia od marihuany?
Istnieje kilka czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju zaburzeń związanych z używaniem konopi indyjskich:
1.Historia uzależnienia w rodzinie
Naukowcy doszli do wniosku, że czynniki genetyczne mogą odgrywać ważną rolę w przejściu od ogólnego zażywania narkotyków do ich nadużywania i uzależnienia. Uzależnienie może występować rodzinnie, więc jeśli w twojej rodzinie występowały przypadki uzależnienia, należy o tym pamiętać podczas używania konopi indyjskich. Nie oznacza to, że na pewno rozwinie się u ciebie zaburzenie związane z używaniem konopi indyjskich – oznacza to jedynie, że jesteś w grupie podwyższonego ryzyka.
2. Warunki zdrowia psychicznego
Zdrowie psychiczne jest dużym czynnikiem ryzyka, jeśli chodzi o uzależnienie od marihuany. Dr Alex Stalcup, dyrektor medyczny New Leaf Treatment Center w Kalifornii, podzielił się w wywiadzie dla Healthline, że szacunkowo od 50% do 60% pacjentów, którzy przychodzą na leczenie uzależnienia od konopi indyjskich w centrum leczenia, ma podstawowe zaburzenia psychiczne, takie jak:
- Depresja
- Lęk
- Zespół Stresu Pourazowego
- Schizofrenia
Na początku marihuana może często służyć jako silny lek, który pomaga złagodzić negatywne skutki zaburzeń psychicznych. Jeśli jednak odmiany o wysokiej zawartości THC są używane zbyt często lub w zbyt dużych dawkach, prawdopodobnie dojdzie do rozwoju tolerancji. Zwiększanie dawek może prowadzić do uzależnienia fizycznego, podobnie jak w przypadku wielu innych leków. Ważne jest, aby zdawać sobie sprawę, że choć nie jest to niebezpieczne, uzależnienie od marihuany może się rozwinąć, a objawy odstawienia mogą wystąpić podczas próby ograniczenia.
3. Wiek
Według badań naukowych przeprowadzonych przez University of Minnesota, osoby, które zaczęły używać konopi indyjskich przed ukończeniem 18 roku życia, są od czterech do siedmiu razy bardziej narażone na rozwój zaburzeń związanych z używaniem konopi indyjskich niż osoby dorosłe. Wraz z rozwojem mózgu nastolatka, rozwija się również układ endokannabinoidowy. Wprowadzenie czegoś do mózgu podczas jego rozwoju z pewnością może mieć trwały wpływ.
4.Brak społeczności
Jeśli chodzi o nadużywanie substancji wszelkiego rodzaju, wskaźniki uzależnień są znacznie wyższe wśród osób, które nie mają dobrej sieci społecznej, stałej pracy i więzi rodzinnych. Istnieją dowody sugerujące, że uzależnienie może wynikać z izolacji społecznej i emocjonalnej. Dlatego też, użytkownicy konopi, którzy nie mają wokół siebie dobrej społeczności, mogą często nadużywać marihuany. I odwrotnie, osoby z zaburzeniami związanymi z używaniem konopi indyjskich mogą wycofać się ze swoich związków lub zobowiązań społecznych, które nie są związane z konopiami
indyjskimi. Co ważne, odnosi się to do używania substancji w ogólnym ujęciu, a marihuana jest tylko jednym z przejawów tego problemu.
Oznaki i objawy uzależnienia od marihuany
Zgodnie z DSM-5, osoba z zaburzeniami używania konopi indyjskich będzie wykazywać co najmniej dwa z następujących objawów w okresie 12 miesięcy:
- Konopie indyjskie są często przyjmowane w większych ilościach lub przez dłuższy czas niż było to zamierzone.
- Uporczywe pragnienie lub nieudane próby ograniczenia lub kontrolowania używania konopi indyjskich.
- Poświęcanie dużej ilości czasu na czynności związane z pozyskiwaniem konopi indyjskich, używaniem konopi indyjskich lub usuwaniem ich skutków.
- Głód lub silne pragnienie lub chęć używania konopi indyjskich.
- Powtarzające się używanie konopi indyjskich skutkuje niewypełnianiem obowiązków w pracy, szkole lub domu.
- Ciągłe używanie konopi indyjskich pomimo utrzymujących się lub nawracających problemów społecznych lub interpersonalnych spowodowanych lub nasilonych przez działanie konopiindyjskich.
- Rezygnacja lub ograniczenie ważnych aktywności społecznych, zawodowych lub rekreacyjnych z powodu używania konopi indyjskich.
- Powtarzające się używanie konopi indyjskich w sytuacjach, w których jest to fizycznie niebezpieczne.
- Używanie konopi indyjskich jest kontynuowane pomimo wiedzy o występowaniu stałego lub nawracającego problemu fizycznego lub psychicznego, który prawdopodobnie został spowodowany lub nasilony przez konopie indyjskie.
- Tolerancja, zdefiniowana jako: (1) potrzeba znacznie zwiększonej ilości konopi indyjskich w celu osiągnięcia stanu odurzenia lub pożądanego efektu lub (2) znacznie zmniejszony efekt przy dalszym używaniu tej samej ilości substancji.
- Odstawienie, objawiające się (1) charakterystycznym zespołem odstawienia konopi indyjskich lub (2) przyjmowaniem konopi indyjskich w celu złagodzenia lub uniknięcia objawów odstawienia.
Osoby spełniające od dwóch do trzech z tych kryteriów są diagnozowane jako cierpiące na łagodne zaburzenia związane z używaniem konopi indyjskich. Jeśli spełnionych jest od czterech do pięciu kryteriów, uznaje się to za umiarkowane zaburzenie używania konopi indyjskich, a jeśli spełnionych jest sześć lub więcej kryteriów, jest to poważne zaburzenie używania konopi indyjskich.
Opcje leczenia uzależnienia od konopi indyjskich
Najlepszym sposobem na skuteczne leczenie zaburzeń związanych z używaniem konopi indyjskichjest skorzystanie z profesjonalnej pomocy.
Interwencje psychologiczne, które okazały się przydatne w radzeniu sobie z uzależnieniem od konopi indyjskich obejmują:
- Terapia wzmacniająca motywację (MET)
- Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
- Zarządzanie kontyngentami (CM)
- Psychoterapia wspierająco-ekspresyjna (SEP)
- Interwencje rodzinne i systemowe
- Terapie 12 kroków, takie jak Anonimowi Narkomani.
Inną metodą jest „zimny indyk”, czyli całkowite zaprzestanie używania konopi indyjskich. W przypadku ciężkich użytkowników może to oznaczać wystąpienie objawów odstawienia, w tym między innymi:
- Drażliwość
- Przygnębiony nastrój
- Lęk
- Niepokój
- Bezsenność
- Utrata apetytu
- Nudności
- Intensywne, żywe sny
Objawy odstawienia trwają zwykle od jednego do dwóch tygodni, po czym ustępują. Stopniowe odstawianie konopi indyjskich, w przeciwieństwie do nagłego zaprzestania ich używania, prawdopodobnie zmniejszy dyskomfort związany z odstawieniem. Chociaż objawy odstawienia mogą być nieprzyjemne, są one stosunkowo łagodne w porównaniu z innymi substancjami uzależniającymi i większość ludzi jest w stanie sobie z nimi poradzić bez interwencji. Jak wynika z australijskiego badania z 2019 r., jak dotąd żadne leki nie zostały zatwierdzone ani uznane za skuteczne w leczeniu zaburzeń związanych z używaniem konopi indyjskich.
Czy konopie indyjskie są narkotykiem przejściowym?
Podczas gdy niektóre badania wykazały, że używanie konopi indyjskich może poprzedzać używanie twardszych narkotyków i rozwój uzależnień od innych substancji, faktem jest, że zdecydowana większość użytkowników marihuany nie staje się uzależniona od twardych narkotyków. Była to taktyka zastraszania wymyślona przez Federalne Biuro ds. Narkotyków, aby uzasadnić rosnącą wojnę z narkotykami w latach 60-tych.
W rzeczywistości nauka sugeruje, że może być wręcz przeciwnie. Wykazano, że konopie indyjskie służą jako „narkotyk wyjścia” – co oznacza, że konopie indyjskie mogą być użytecznym narzędziem pomagającym ludziom pozbyć się uzależnienia od substancji, od opioidów i benzodiazepin po tytoń i alkohol.
Podsumowanie
Podczas gdy zdecydowana większość użytkowników konopi indyjskich nie uzależnia się, prawdą jest, że około 9% osób używających je rozwija zaburzenia związane z używaniem marihuany. Ważne jest, aby mieć świadomość, że możliwe jest uzależnienie się od marihuany, nawet jeśli została ona przepisana medycznie – tak samo, jak możliwe jest uzależnienie się od przepisanych leków. Na szczęście ryzyko związane z przyjmowaniem zbyt dużej ilości marihuany jest stosunkowo niewielkie w
porównaniu z lekami na receptę, a objawy odstawienia są bardziej podobne do kofeiny niż leków na receptę.
Nadal, jeśli należysz do około jednej dziesiątej użytkowników, którzy uzależnili się od marihuany, rozważ zwrócenie się o pomoc do rodziny i bliskich oraz poszukaj specjalisty medycznego. Obecnie istnieje wiele różnych interwencji psychologicznych mających na celu pomoc osobom z zaburzeniami związanymi z używaniem konopi indyjskich.
